حکم وطن و قصد اقامت

س: اگر مرد بعد از ازدواج كه از پدرش جدا مى‌‌شود قصد نداشته باشد كه دوباره براى زندگى به محله پدرى خود برگردد آيا اعراض محسوب شده و هر وقت به خانه پدرش مى‌رود بايد نماز را شكسته بخواند؟
ج) اگر محله پدرى، وطن او محسوب شده و قصدش اين باشد که پس از خروج هيچگاه براى زندگى به آنجا باز نگردد، اين، اعراض محسوب شده که در صورت تحقق، از آن پس اين شخص، در محل پدرى مثل بقيه مسافرين است.

س: کسى که جايى را به عنوان وطن انتخاب کرده، چه مدّت زمانى در آنجا بماند، حکم وطن بر آن مترتّب است؟
ج) به مقدارى که عرفاً صدق کند آنجا را وطن اتخاذ نموده، مثلاً دو سه ماه يا حتى کمتر به نحوى که عرفاً اهل آنجا محسوب باشد.

س: من متولد تهران هستم ولى در کرج زندگى مى‌کنم و قصد برگشت به تهران را هم ندارم، وضعيت روزه من در تهران به چه صورت است؟
ج) اگر از تهران اعراض کرده‌ايد، نمازتان در آنجا شکسته است و روزه‌تان صحيح نيست مگر آنکه قصد کنيد ده روز بمانيد

س: خواهشمندم در مورد وطن اصلى و اتخاذى حکم مسأله را مشروحاً بيان فرماييد.
ج) بطور کلّى شخصى که در محلى به دنيا آمده و در آنجا رشد و نمو کرده است آنجا وطن او محسوب مى‌شود و تا وقتى که از آن مکان اعراض ننموده، حکم وطن باقى است و همچنين کسى که به جايى غير از وطن اصلى خود رفته و قصد زندگى دائمى هر چند براى بخشى از سال در آنجا نمود و با اين قصد مدتى که عرفاً آن محل را وطن او بدانند، در آن مکان زندگى کرد، آنجا وطن او محسوب مى‌شود و نيز اگر بدون قصد آن قدر بماند که عرف آنجا را وطن او بداند، حکم وطن، مترتب مى‌شود. همچنين اگر کسى بنا دارد به مدّت مثلاً هفت، هشت سال در جايى به قصد زندگى بماند آنجا نيز وطن او محسوب مى‌شود.

ج) در فرض سؤال دوباره وطن محسوب نمى‌شود.

س: اگر از وطن اصلى (محل تولد و وطن پدرى) قصد اعراض نموده و در جاى ديگرى سكونت داشته باشيم، آيا مى‌توان قصد اعراض را تغيير داد؟
ج) مجرّد تغييرِ قصدِ اعراض، كافى نيست بلكه فقط در صورتى مجدداً براى او وطن محسوب مى‌شود كه بنا داشته باشيد كه در آنجا صرفاً به قصد زندگى هر چند به مدّت مثلاً هفت، هشت سال بمانيد.

س: نماز و روزه دخترى که بمدت شش ماه آغاز تولد در محل تولد اقامت داشت سپس به مدت هفده سال در شهرى ديگر زندگى نمود سپس بعد از ازدواج به محل تولد بازگشت در دو محل اقامت چه حکمى دارد؟
ج) محل تولد با فرض اينکه پس از تولد فقط شش ماه در آنجا اقامت داشته براى او وطن محسوب نيست؛ و در محل زندگى هفده ساله اگر پدر آنجا را براى خود وطن اتخاذ کرده و فرزند هم به تبعيت از پدر در آنجا زندگى نموده، آنجا وطن فرزند هم محسوب است؛ و نسبت به محل تولد اگر بعد از بلوغ و استقلال در زندگى آنجا را براى خود وطن اتخاذ کند آنجا نيز براى او حکم وطن خواهد داشت.